Ruiny Huty Waleska

W malowniczych lasach Górnego Śląska, pomiędzy Żorami a Orzeszem, skrywa się niezwykły zabytek przemysłowy – ruiny huty „Waleska”. Ta ceglana budowla z charakterystyczną wieżą wyciągową stanowi świadectwo bogatej historii hutnictwa w regionie i jest jednym z najcenniejszych zabytków przemysłowych województwa śląskiego.

Historia huty

Początki działalności hutniczej w tym miejscu sięgają połowy XVIII wieku, kiedy to funkcjonowała tu pierwsza kuźnica, zwana hamernią. W 1830 roku wzniesiono istniejącą do dziś ceglaną budowlę z charakterystyczną kwadratową wieżą. Huta „Waleska” otrzymała swoją nazwę na cześć córki właściciela – znanego śląskiego przemysłowca Franciszka Wincklera. W zakładzie produkowano żelazo sztabowe, wykorzystując do tego lokalną rudę darniową. Działalność huty zakończono w 1855 roku.

Architektura obiektu

Najważniejszym elementem kompleksu jest 15-metrowa wieża wyciągowa, zwana gichtą. Została wzniesiona na planie kwadratu i posiada cztery kondygnacje. Jej wnętrze ma wymiary 610 na 775 centymetrów, a mury osiągają grubość niemal metra. Wieża służyła do transportu wsadu (rudy żelaza, węgla drzewnego i topników) na szczyt wielkiego pieca.

Położenie i okolica

Ruiny huty znajdują się w malowniczej okolicy, w otoczeniu stawów Garbacz i Gichta, na terenie tak zwanego Pojezierza Palowickiego. Obszar ten jest częścią Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Okoliczne lasy i stawy tworzą urokliwy krajobraz, idealny na piesze i rowerowe wycieczki.

Szlaki turystyczne

Obok obiektu przebiega niebieski Szlak Początków Hutnictwa, prowadzący z Żor przez Szczejkowice do Rybnika. To doskonała trasa dla miłośników turystyki industrialnej i historii regionalnej. W okolicy znajduje się również sieć ścieżek rowerowych.

Informacje praktyczne: – Obiekt dostępny jest przez cały rok – Zwiedzanie jest bezpłatne – Najlepszy dojazd samochodem od strony Żor lub Czerwionki-Leszczyn – Parking leśny znajduje się w pobliżu obiektu – Zalecane jest zabranie odpowiedniego obuwia ze względu na leśny teren – Warto zaplanować wizytę w ciągu dnia ze względu na brak oświetlenia

Podsumowanie

Ruiny huty „Waleska” to nie tylko świadectwo przemysłowej przeszłości Śląska, ale również malowniczy punkt na mapie turystycznej regionu. Połączenie historycznego obiektu z pięknem okolicznej przyrody sprawia, że miejsce to jest warte odwiedzenia zarówno przez miłośników zabytków przemysłowych, jak i osoby szukające spokojnego miejsca na weekendowy spacer.